GİRİŞ
Özel sektörde çalışan işçilerin aldığı sağlık raporları bazı durumlarda, işyerinin işlerini aksatmakta ve işveren bakımından bazı olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. İş yoğunluğunun olduğu ve bir an önce bitirilmesi gereken birtakım işlerin varlığı hallerinde işçilerin sağlık raporu almaları işyeri düzenini bozmaktadır. Bu makalemizde işçilerin aldığı sağlık raporlarına karşı işverenin itiraz usulü üzerinde durulacak olup, konu detaylarıyla açıklanmaya çalışılacaktır.
İŞÇİNİN SAĞLIK RAPORU ALMASI
Özel sektörde çalışan işçiler, gerek işlerinden dolayı gerekse gündelik hayatlarında karşılaştıkları sağlık sorunları nedeniyle sağlık raporu almaktadırlar. İşçinin sağlık problemi olduğunda alınan sağlık raporlarına karşı işverenin herhangi bir itirazı olmayacaktır. Ancak işçinin, önemli veya gerçek bir sağlık sorunu olmamasına rağmen başka nedenlerle ( Özel hayatındaki problemler, iş yoğunluğu veya işverenle ya da şirketteki yöneticileriyle tartışması gibi ) sağlık raporu alarak işe gelmemesi, işyerlerinde önemli sorunlara yol açmakta, diğer personellerin bu davranışı örnek almalarına neden olmakta, işlerin yetişmemesi ve işverenin zarara uğraması sonucunu doğurmaktadır.
SAĞLIK RAPORLARINA İTİRAZIN MEVZUATTA YERİ VAR MI?
Sağlık Bakanlığı’nın mevzuatı incelendiğinde görülecektir ki, sağlık raporlarına itiraz usulü ile ilgili kapsamlı bir açıklama bulunmamaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu “Sağlık Raporlarına ilişkin Usul ve Esaslar”da daha çok kişilerin engellilik – maluliyetin tespiti ya da sürücü belgesi almak için hastanelerden aldıkları tek hekim veya sağlık kurulu raporlarına yine kendilerinin, raporu düzenleyen İl Sağlık Müdürlüğü’ne başvurarak itiraz edebileceklerinden bahsedilmiştir. Bunun yanında devlet memurlarının aldıkları tek hekim raporlarına kurum amiri tarafından itiraz edilebileceği de belirtilmiş olmasına rağmen, özel sektörde çalışan işçilerin aldıkları tek hekim raporuna işveren ya da işveren vekili tarafından itiraz edilebileceğine ilişin bir yol düzenlenmemiştir. Bu konuyla ilgili olarak Sağlık Bakanlığı’na, bizim de yaptığımız gibi fikir sorma veya görüş alma amacıyla çok sayıda yazılı veya sözlü başvuru gelmiş olacak ki, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 21.09.2017 tarih ve 23642684-010.99 sayılı yazı ile bu husus açıklanmıştır. Bu yazıda; devlet memuru dışında istirahat raporu verilen kişilerin raporlarına itirazın “Sağlık Raporlarına ilişkin Usul ve Esaslar m7.1-Sağlık Kurulu Raporlarına İtiraz İşlemleri” maddesine göre yapılacağı belirtilmiştir. Ayrıca yayımlanan bu yazıda, itiraz üzerine yapılacak ikinci muayeneye ait ücretlerin itiraz eden kişi/kurum tarafından ödeneceği ve itiraz başvurularının 60 gün içinde yapılması gerektiği ifade edilmektedir. 60 günlük sürenin ne zamandan itibaren başlayacağı açıkça yazılmamış olsa da bu sürenin, sağlık raporunun alındığı günden itibaren başlayacağı düşünülmektedir.
İTİRAZ PROSEDÜRÜNÜN İŞLEVSELLİĞİ VAR MIDIR?
Sağlık Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu usul ve esaslar ile itiraz prosedürü hakkındaki yazıda, özel sektörde çalışan işçilerin sağlık raporlarına karşı işverenleri tarafından itiraz edilebileceği yazılmış ve itiraz üzerine ilgili İl Sağlık Müdürlüğünce, sağlık raporu alan işçinin hakem hastaneye gönderileceği belirtilmiştir. İtiraz edilen sağlık raporu ile itiraz üzerine verilen sağlık raporundaki kararlar aynı yönde ise sağlık raporu kesinleşecektir. Raporlar arasında çelişki bulunması halinde işçinin, Bakanlıkça belirlenmiş bölge hakem hastaneye sevki sağlanacak ve bu hastaneden çıkan rapor kesin sonuç teşkil edecektir. Kesin raporun durumuna göre durum tekrar değerlendirilebilecektir.
SAĞLIK RAPORUNA İTİRAZA İLİŞKİN İŞÇİ ÜZERİNE DÜŞENİ YAPMAZSA İŞVERENİN İMKÂNLARI
Özel sektörde çalışan işçinin aldığı sağlık raporuna karşı süresi içinde itiraz için ilgili İl Sağlık Müdürlüğüne başvurulması halinde hakem hastane belirlenecek ve işçi bu hastaneye yönlendirilecektir. İşçi, tekrar muayene olmak için hakem hastaneye gitmezse işverenin nasıl bir yol izlemesi gerekecektir? Bu husus Sağlık Bakanlığı’nın mevzuatında veya yazısında herhangi bir açıklama bulunmamaktadır.
Kanaatimize göre; işçinin belirlenen hakem hastaneye gitmemesi halinde işveren işçiye, uygun süre içinde işine başlaması ihtarında bulunmalıdır. İşçi bu süre içinde işine başlamazsa devamsızlık yapmış olacak ve işveren, İş Kanunu 25/II/g maddesi uyarınca iş sözleşmesini haklı nedenle fesih yoluna başvurabilecektir. Ayrıca, işçinin bu hareketi doğruluk ve bağlılığa da aykırı olarak değerlendirilebileceğinden, İş Kanunu 25/II/e maddesine göre de fesih işleminin yapılması muhtemeldir.
Konumuzla kısmen ilgili olan Yargıtay 9. H.D. E. 2016/17532, K. 2017/12196, T. 06.07.2017 kararı “Dosyadaki bilgi ve belgelerden davacının istirahat raporu aldığı dönemde Giresun iline gittiği ve orada plajda tatil kıyafetleri ile çekilmiş fotoğraflarını paylaştığı, dosya kapsamıyla sabittir. Bu durum, kullanılan istirahat raporunun gerçeğe aykırı olduğunun açık delili olup raporlu olduğunu bildiren işçinin raporun aksine tatile gitmesi doğruluk ve bağlılığa aykırı olup haklı fesih için yeterlidir.” şeklindedir. Sağlık raporu süresince tatil fotoğrafı paylaşan işçinin aldığı raporun haksız olduğu ve haklı fesih için yeterli olduğu Yargıtay’ın bu kararında açıklanmıştır.
SONUÇ
İşbu yazımızda, özel sektörde çalışan işçilerin aldığı sağlık/istirahat raporuna itiraz usulü anlatılmış olup, işveren tarafından yapılan itiraz üzerine hakem hastaneye yönlendirilen işçinin hakem hastaneye başvurmaması halinde işveren, işçiye işe dönmesi gerektiğini bildirerek işçinin işe dönmemesi halinde iş sözleşmesini İş Kanunu 25 maddesine göre haklı nedenle feshedebilecektir.
09.11.2017
Stj. Av. Onur HASDEMİR – Av. Nahit Gürhan AYDIN
Yorumlar (3)
Misafir
Teşekkürler. Güzel bir yazı olmuş.
Misafir
İstirahat raporları 1 veya 2 günlük ancak sürekli ise ve teşhis miyalji, nezle, girp vb. teşhislerle ve farklı farklı sağlık kuruluşlarından ise bu nevi raporları hakem hastaneye gönderip sonuç alabilen işveren var mı? Çünkü ispatı kolay olmayan ve 1-2 günlük istirahat raporları zaten işçiye tebligat yapılıp işçi hakem hastaneye başvurana kadar iyileştim diyebileceği kadar süre geçecek. Bu nevi durumlarda hiç işveren lehine hakem hastane kararı ile karşılaştınız mı?
Dünya Hukuk
Merhabalar, bahsettiğiniz üzere uygulama çok kolay değil. Hakem hastaneye gönderip sonuç alan var mı bilmiyorum. Ancak, sağlık raporunu suistimal ettiği düşünülen bir işçi hakkında bu yasal yolu kullanmak gerekiyor. Bu şekilde yasal düzenleme uygulama alanı bulup emsal hakem hastane kararları çıkabilecektir.